کی، چقدر و از کجا جذب سرمایه کنیم؟

هرکسب‌وکاری برای این‌که راه اندازی شود و رشد پیدا کند، نیازمند جذب سرمایه است. به همین خاطر کسب‌وکارها به سراغ سرمایه‌گذار می‌روند؛ امّا مهم است که بدانیم در چه مرحله‌ای، به دنبال چه سرمایه‌گذاری باشیم و اصلا به چه میزان جذب سرمایه کنیم؟ فرض کنید شما در مراحل اولیه شروع کسب‌وکارتان به دنبال سرمایه‌گذار هستید؛ زمانی که هنوز MVP (کمینه محصول پذیرفتنی) را تولید نکرده و بازار اولیه خود را به دست نیاورده‌اید.

در این شرایط، سرمایه گذاری با 500 میلیون تومان، 30 درصد سهام کسب‌وکار شما را خریداری می‌کند. امّا اگر کسب‌وکارتان طی 6 ماه تا 1 سال آینده رشد پیدا کند، ارزش سهام آن نیز افزایش خواهد داشت و این بار در ازای 2 میلیارد تومان، تنها 20 درصد سهام کسب‌وکارتان را واگذار خواهید‌ کرد. بنابراین بهتر است در صورت امکان، خودتان در مراحل اولیه تأمین سرمایه کنید و به سراغ سرمایه‌گذار نروید. ولی چطور؟

حمایت خانواده، دوستان و آشنایان

اگر خودتان سرمایه لازم برای شروع کسب‌وکار را ندارید، بهتر است از حمایت اعضای خانواده، دوستان و آشنایان استفاده کنید. سرمایه‌گذاران کمی هم پیدا می‌شوند که در این مرحله حاضر به سرمایه‌گذاری روی ایده کسب‌وکار شما باشند. این افراد در واقع روی رویای شما سرمایه‌گذاری می‌کنند. با این حال، وقتی کسب‌وکار هنوز در مراحل ابتدایی و درحد ایده است، مشکل است بتوان برای آن سرمایه‌گذار پیدا کرد. به همین خاطر، استفاده از حمایت دیگران و مدیریت هزینه‌ها، برای دوام آوردن کسب‌وکار و ورود به مراحل بعدی رشد، امری حیاتی‌ است. در این مرحله، مراکز رشد و شتاب‌دهنده‌ها از استارتاپ‌ها حمایت می‌کنند.

سرمایه گذار فرشته

بعد از گذشتن از مراحل اولیه و ساخت کمینه محصول پذیرفتنی، کسب‌وکار حداقل چند مشتری اولیه به دست آورده و می‌تواند برای جذب سرمایه‌گذار فرشته اقدام کند. سرمایه‌گذار فرشته، فردی با تجربه است که یا در همان حوزه تخصصی کسب‌وکار، فعالیت می‌کند و یا به شناسایی تیم‌ها و افرادی که ظرفیت سرمایه‌گذاری دارند، می‌پردازد. وقتی کسب‌وکار به مرحله رشد و توسعه می‌رسد، برای بالا بردن سرعت رشد و به دست آوردن سهم از بازار و همینطور عقب نماندن از رقبا، نیاز به جذب سرمایه‌گذار دارد.

سرمایه گذار خطر پذیر

اینجاست که سرمایه‌گذاران خطرپذیر  (Venture Capitalist) وارد میدان می‌شوند. VC سرمایه گذاری حرفه‌ای و حقوقی است و به ازای رقمی که روی کسب‌وکار سرمایه‌گذاری می‌کند، درصدی از سهام را به خود اختصاص می دهد. لازم به ذکر است که کسب‌وکار تضمینی بابت اصل و سود سرمایه جذب شده، ارائه نمی‌دهد. در واقع، سرمایه‌گذار خطرپذیر در سود و زیان کسب‌وکار سهیم می‌شود. روند کار معمولا به این صورت است که سرمایه‌گذار خطرپذیر، پس از بررسی طرح، بازار آینده، جریان درآمدی و هزینه‌ها نسبت به سرمایه‌گذاری ابراز تمایل می‌کند. سرمایه‌گذار خطرپذیر از ابتدا به این قصد وارد می‌شود که پس از مدت مشخصی و رسیدن به سود مورد نظر خود، از کسب و کار خارج گردد. این مدت به طور معمول بین 3 تا 7 سال به طول می‌انجامد.

نکته پایانی آنکه از توجه به میزان جذب سرمایه غافل نشوید!

بعضی از شرکت‌ها به حدی روی جذب سرمایه‌گذار تمرکز می‌کنند که علّت جذب سرمایه را از یاد می‌برند. لازم است بدانید به چه میزان جذب سرمایه و در کدام بخش‌ها احتیاج دارید. در غیر این صورت برآیند درستی از میزان سرمایه مورد نیاز نخواهید داشت و ممکن است با هدر رفت منابع مالی، تزریق مالی بی هدف به بعضی بخش‌ها و یا کسری بودجه مواجه شوید. از طرف دیگر، شما در ازای جذب سرمایه، بخشی از سهام کسب و کارتان را واگذار می‌کنید، بنابراین حفظ تعادل بین این  موارد حیاتی است. کسب‌وکار نوپا درست مانند گیاهی در حال رشد است که به آبیاری نیاز دارد. امّا سرمایه، باید در زمان درست و به اندازه لازم به آن برسد، در غیر این صورت خشک می‌شود یا می‌پوسد.

اولین قسمت پادکست برینوست پلاس را در این لینک گوش کنید!