دومین کارگاه آموزشی آنلاین صندوق پژوهش و فناوری گیلان
یکشنبه گذشته، ۲۶ مرداد ۱۴۰۴، دومین کارگاه آموزشی آنلاین صندوق پژوهش و فناوری غیر دولتی گیلان با همکاری مرکز رشد فناوری سلامت و دفتر مدیریت توسعه فناوری سلامت دانشگاه علوم پزشکی گیلان برگزار شد. این کارگاه که با موضوعات تخصصی حوزه سرمایه‌گذاری و توسعه کسب‌وکار ارائه شد، با استقبال چشمگیر علاقه‌مندان روبه‌رو گردید.
مدرس این دوره، محمدرضا پژوهنده، مدیر توسعه و سرمایه‌گذاری صندوق پژوهش و فناوری گیلان، با ارائه‌ای روان و کاربردی توانست فضایی تعاملی و آموزنده ایجاد کند؛ فضایی که بسیاری از شرکت‌کنندگان آن را الگویی برای برگزاری کارگاه‌های موفق در فضای آنلاین دانستند.
به همین بهانه، در این نوشتار به بررسی فوت کوزه‌گری در برگزاری یک کارگاه آنلاین جذاب و پرمخاطب می‌پردازیم؛ نکاتی که می‌توانند یک وبینار ساده را به تجربه‌ای ماندگار و اثرگذار برای مخاطب تبدیل کنند.
۱. تعاملی بودن کارگاه؛ جرقه‌ای برای مشارکت
اولین ویژگی یک کارگاه آنلاین موفق، تعامل دوطرفه است. تجربه نشان داده که مخاطب امروزی صرفاً شنونده منفعل نیست؛ او انتظار دارد پرسش بپرسد، دیدگاه خود را بیان کند و بازخورد فوری دریافت کند.
در کارگاه اخیر صندوق پژوهش و فناوری گیلان، این اصل به خوبی رعایت شد. بخش پرسش و پاسخ نه‌تنها در انتهای برنامه، بلکه در خلال مباحث نیز جریان داشت. پرسش‌های شرکت‌کنندگان به صورت زنده پاسخ داده شد و حتی برخی مباحث بر اساس نیاز مخاطبان بسط پیدا کرد. همین رویکرد باعث شد شرکت‌کنندگان حس کنند بخشی از جریان یادگیری هستند، نه صرفاً شنونده‌ای از پشت صفحه نمایش.
کارگاه‌های تعاملی به دلیل مشارکت فعال، نرخ ماندگاری اطلاعات بالاتری دارند. همچنین حس تعلق و ارتباط اجتماعی ایجاد می‌کنند؛ عاملی که برای برگزاری کارگاه‌های آینده و شکل‌گیری جامعه یادگیرندگان نقشی کلیدی دارد.
۲. موضوعات کاربردی؛ آموزش باید به درد زندگی واقعی بخورد
هیچ چیز به اندازه‌ی کاربردی بودن محتوا نمی‌تواند یک کارگاه را به تجربه‌ای ارزشمند برای مخاطب تبدیل کند. موضوعاتی که صرفاً تئوریک باشند و ارتباط مستقیمی با نیاز روزمره مخاطب نداشته باشند، خیلی زود فراموش می‌شوند.
نکته مهم در کارگاه اخیر، پرداختن به مباحثی بود که به طور مستقیم با چالش‌ها و نیازهای فعالان حوزه فناوری و سرمایه‌گذاری در ارتباط بود. شرکت‌کنندگان اذعان داشتند که بسیاری از نکات ارائه‌شده، در همان روز یا هفته‌های آینده قابل اجراست.
موضوعات کاربردی نه‌تنها انگیزه حضور و ماندن در کارگاه را افزایش می‌دهند، بلکه احتمال به‌کارگیری دانش آموخته‌شده در محیط واقعی را چند برابر می‌کنند. این یعنی آموزش از سطح نظری فراتر می‌رود و به ابزاری برای حل مسئله بدل می‌شود.
۳. تدریس به زبان ساده؛ پلی میان دانش تخصصی و ذهن مخاطب
سومین ویژگی حیاتی یک کارگاه آنلاین پرمخاطب، بیان ساده و قابل فهم است. بسیاری از مدرسان گرفتار اصطلاحات تخصصی و زبان پیچیده می‌شوند؛ نتیجه آن است که مخاطب عام دچار خستگی یا سردرگمی می‌شود و ارتباط خود را با محتوا از دست می‌دهد.
قدرت یک مدرس موفق در این است که بتواند پیچیده‌ترین مفاهیم را به ساده‌ترین شکل ممکن توضیح دهد، بی‌آنکه از ارزش علمی آن بکاهد.
در تجربه اخیر، محمدرضا پژوهنده توانست مفاهیم تخصصی حوزه سرمایه‌گذاری و توسعه فناوری را با مثال‌های ملموس و زبان روان ارائه کند. او برای هر بخش نمونه‌های واقعی از تجربه صندوق یا پروژه‌های مشابه آورد و این موضوع باعث شد مخاطب حس کند در حال دریافت نکاتی است که از دل واقعیت بیرون آمده، نه از دل کتاب‌های سنگین و آکادمیک.
۴. تخصص و تسلط مدرس؛ ستون فقرات یک کارگاه موفق
هیچ کارگاهی بدون مدرس متخصص و مسلط نمی‌تواند موفق شود. تخصص به مدرس اعتبار می‌بخشد و تسلط او بر محتوا، جریان کارگاه را روان و پرانرژی می‌کند.
شرکت‌کنندگان زمانی جذب یک کارگاه می‌شوند که حس کنند مدرس از جنس تجربه و عمل است و حرف‌هایش پشتوانه علمی و عملی دارد. همین تسلط باعث می‌شود در لحظات چالشی، مدرس بتواند موضوع را مدیریت کند و پاسخ‌های دقیق و قانع‌کننده ارائه دهد.
در کارگاه اخیر، پژوهنده با سال‌ها تجربه در مدیریت سرمایه‌گذاری و همکاری با شرکت‌های فناور، توانست این ویژگی را به خوبی نشان دهد. بیان مثال‌های واقعی از پروژه‌های صندوق، تحلیل روندهای سرمایه‌گذاری، و پاسخ‌گویی دقیق به پرسش‌های فنی، به شرکت‌کنندگان این اطمینان را داد که در حال یادگیری از فردی خبره و کارآزموده هستند.
جمع‌بندی؛ از تجربه تا تداوم
کارگاه آموزشی آنلاین، اگر بر پایه تعامل، کاربردی بودن، زبان ساده و تخصص مدرس شکل بگیرد، می‌تواند به بستری مؤثر برای یادگیری و شبکه‌سازی تبدیل شود. تجربه موفق دومین کارگاه صندوق پژوهش و فناوری گیلان نشان داد که ترکیب این عوامل می‌تواند نه‌تنها رضایت لحظه‌ای، بلکه انگیزه‌ای برای تداوم یادگیری در مخاطبان ایجاد کند.
فوت کوزه‌گری در برگزاری چنین کارگاه‌هایی در این است که به جای تمرکز صرف بر انتقال اطلاعات، بر خلق تجربه‌ای یادگیرنده و الهام‌بخش تمرکز شود. در این مسیر، نقش نهادهایی چون صندوق پژوهش و فناوری گیلان، مراکز رشد و دانشگاه‌ها حیاتی است؛ زیرا با فراهم آوردن بستر مناسب، می‌توانند به رشد سرمایه انسانی و توسعه اکوسیستم نوآوری کمک کنند.
به نظر می‌رسد اگر این مسیر با همین کیفیت و رویکرد ادامه یابد، کارگاه‌های آموزشی آنلاین نه‌تنها ابزاری برای ارتقای دانش فردی خواهند بود، بلکه به یکی از ستون‌های اصلی در تقویت جامعه نوآور و فناور کشور بدل خواهند شد.
